Historia

15 września 1980 roku zawiązał się w Zakładach Mechanicznych Łabędy Komitet Założycielski NSZZ Solidarność. W listopadzie związek zrzeszał już 83 proc. załogi. Komitet Założycielski zajął się przede wszystkim organizacją związku, a także wszystkimi sprawami dotyczącymi życia, czyli: mieszkaniowymi, płacowymi, przydziałów sanatoriów. 163 Związkowcy uczestniczyli w załatwianiu i rozstrzyganiu wielu problemów na szczeblu zakładowym i bezpośrednio na wydziałach. Powołali kilka komisji roboczych, między innymi: do spraw postulatów pracowniczych, płacowych, bhp, opieki zdrowotnej, nad- użyć oraz propagandy. Ta ostatnia zajęła się wydawaniem informatora związkowego. Na początku 1981 roku dokonano wyborów przewodniczących i członków komisji w poszczególnych wydziałach zakładu, a 24 lutego i 10 marca w sali kinowej Domu Kultury w Łabędach odbyła się pierwsza konferencja wyborcza. Dokonano wyborów pięcioosobowego etatowego prezydium Komisji Zakładowej. Przewodniczącym zo- stał Jan Śródkowski. Związek od początku swej działalności wydawał biuletyn informacyjny Nowy Metalowiec, w którym zamieszczane były zarówno informacje zakładowe, jak i krajowe informacje związkowe. Można było znaleźć także przedruki z innych pism niezależnych. W drugiej połowie 1981 roku zmieniono jego nazwę na Biuletyn Informacyjny Solidarność BIS. Pierwsza kadencja władz związku miała trwać dwa lata. Niestety, wprowadzenie 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego przerwało ją w poło- wie. Cała dokumentacja, wyposażenie biura i środki finansowe zostały zarekwirowane przez władzę, a część działaczy w różny sposób przez nią represjonowana. W konsekwencji tych działań niektórych niewygodnych działaczy związkowych zwolniono z pracy, a inni zostali zmuszeni do wyjazdu za granicę bez prawa powrotu. Nastąpił okres działalności związku w podziemiu. W latach 1982-88, zwłaszcza w początkowym okresie prowadzona była intensywna działalność
związana z rozprowadzaniem wśród pracowników podziemnej prasy i ulotek oraz zbiórka pieniędzy dla internowanych i ich rodzin. Solidarność apelowała o prowadzenie akcji protestacyjnych. Także w Gliwicach miały miejsce protesty uliczne, w których brało udział kilkanaście tysięcy osób. Manifestacje kończyły się z reguły interwencją ZOMO, zatrzymaniami i aresztowaniami części uczestników. Przy kościele pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Św. w Gliwicach powstaje punkt pomocy dla osób represjonowanych. Parafia jest miejscem spotkań dla wychodzących z internowania działaczy Solidarności. W 1989 roku ponownie zostaje zarejestrowany NSZZ Solidarność i odradzają się jego struktury w całym kraju. 14 kwietnia Komisja Założycielska NSZZ Solidarność w Bumarze-Łabędy podjęła uchwałę o powołaniu Tymczasowej Komisji Zakładowej. 10 czerwca w sali konferencyjnej budynku TL odbywa się drugie Walne Zebranie Delegatów. Dokonują oni wyboru członków Komisji Zakładowej, na której czele stanął Franciszek Szwarc. Od tego momentu zaczyna się ciężka i mozolna praca. Związek rozpoczyna działalność praktycznie od zera. Działacze związkowi muszą, jednocześnie ucząc się, podejmować ważne nie tylko dla członków Solidarności, ale i całej załogi, decyzje. Brak zamówień, galopująca inflacja, coraz większe trudności finansowe rodzą niepokoje wśród załogi. Na tym tle powstaje wiele ognisk zapalnych, do których złagodzenia angażują się działacze związkowi. Zmiany gospodarcze w kraju powodują, że także łabędzki zakład musi dokonać wielu zmian. Związek angażuje wszystkie swoje możliwości w ratowanie jak największej ilości miejsc pracy. W międzyczasie trwa zbiórka pieniędzy na wykonanie sztandaru związkowego.
Na początku 1990 roku zostaje on wykonany w katowickiej pracowni zgodnie z zaakceptowanym projektem plastyka Janusza Jaremowicza. Kosztował dokładnie 2 miliony 590 tysięcy złotych. Uroczyste poświecenie sztandaru przez biskupa Jana Wieczorka nastąpiło w kościele pod wezwaniem Św. Anny w Łabędach podczas uroczystej mszy świętej 5 maja 1990 roku. Rok 1990 to także dziesiąta rocznica powstania NSZZ Solidarność. Z tej okazji Komisja Zakładowa organizuje festyn rodzinny, a jego bogaty program imprez sportowo-rekreacyjnych pozwolił świetnie bawić się dzieciom, młodzieży i dorosłym. W styczniu 1992 roku rozpoczęły się rozmowy na temat utworzenia branżowej sekcji w przemyśle zbrojeniowym. Pierwszym Przewodniczącym Sekcji został Stanisław Głowacki, a członkami Rady z Bumaru-Łabędy: Jan Bełtkiewicz i Joachim Pająk, a następnie Zdzisław Goliszewski. W Komisji Rewizyjnej zasiadł Jerzy Rażniewski. Sekcja w trakcie swej czternastoletniej historii podejmowała wiele inicjatyw w celu ratowania firm zbrojeniowych. W licznych manifestacjach w Warszawie brali udział także Związkowcy z Bumaru. Coraz trudniejsza sytuacja w firmie, brak porozumienia z zarządem, niepokój załogi o jutro doprowadziły do powstania, w maju 1995 roku, Komitetu Strajkowego i ogłoszenia Strajku. Załoga zbiera się pod Biurowcem. Atmosfera zaognia się, zaczyna wymykać się spod kontroli. Powołanie Zespołu Negocjacyjnego łagodzi sytuację, strajk zostaje zawieszony. NSZZ Solidarność podejmuje inicjatywę zaproszenia do Bumaru-Łabędy Prezydenta RP Lecha Wałęsy. Prezydent zaproszenie przyjmuje i 22 września 1995 roku składa wizytę w zakładzie. Po spotkaniu z pracownikami na Wydziale Montażu odbywa się spotkanie z przedstawicielami związków zawodowych i zarządu spółki. Nagła choroba Przewodniczącego Franciszka Szwarca doprowadza do Nadzwy- czajnego Zebrania Delegatów NSZZ Solidarność, które odbywa się 6 października. Nowym Przewodniczącym Komisji Międzyzakładowej zostaje Zdzisław Goliszewski. Związek podejmuje wiele nowych inicjatyw.
Wydatnie rozszerza się działalność związku o sferę kulturalną, turystyczną i sportową. Rozpoczynają się negocjacje Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. Bazą wyjściową jest projekt przygotowany przez NSZZ Solidarność. Negocjacje zakończono i układ podpisano w grudniu 1996 roku. We wrześniu 1996 roku Solidarność z Bumaru, Huty i Walcowni organizują wielki festyn spor- towy pod hasłem Sto lat igrzysk olimpijskich Związek organizuje wiele imprez rekreacyjnych, turystycznych i rozrywkowych. Uczestniczą w nich zarówno dorośli, jak i dzieci. W bogatym programie nie brakuje również zabaw karnawałowych, wyjść do kina czy na występy artystyczne. Jest też coś dla Ducha, czyli Pielgrzymki do Lichenia, Częstochowy, Kalisza, Skarżyska Kamiennej czy nawet do Rzymu. Związek na wszelkie sposoby stara się wspierać swoich członków poprzez dbałość o interesy pracownicze, wsparcie prawne i finansowe, a także pomoc w wypadku utraty pracy. W zakresie wynikającym z Ustawy o Związkach Zawodowych działa również na rzecz wszystkich pracowników.

Dawniej: Laband
W latach 1945-1954 siedziba wiejskiej gminy Łabędy, a w latach 1954-1964 samodzielne miasto. Od 1964 dzielnica Gliwic. Dzielnica dzieli się na: Łabędy, Stare Łabędy, Niepaszyce, Przyszówkę oraz Kuźnicę. W Łabędach mieszka 28 635 mieszkańców (2007), a na jej terenie działa Rada Osiedla Łabędy. Przez długi czas Łabędy pozostawały osadą wiejską, będąc od średniowiecza również parafią, następnie rozwinęły się w ośrodek przemysłowy co znacznie zwiększyło liczbę mieszkańców.